Travmatik Yas Sorununda Aile Dayanıklılığı Programı’nın Kadınların Travma Sonrası Stres, Yas ve Aile Dayanıklılığı Düzeylerine Etkisi

ÖZ

Bu araştırma, travmatik yas sorunu yaşayan kadınlara uygulanan “Travmatik Yas Sorununda Aile Dayanıklılığı Programı’nın (TYSADP)” kadınların travma sonrası stres, yas ve aile dayanıklılığı düzeylerine etkisini incelemek amacı ile yapılan deneysel bir çalışmadır. Araştırma bir sivil toplum kuruluşuna 2012-2013 yılları arasında başvuran, eşini travmatik yollarla kaybetmiş ve ön testlerinde yer alan Post Travmatik Stres Bozukluğu Soru Listesi Sivil Versiyonu (PTSB-SLSV) ve Yas Ölçeği’nden (YÖ) yüksek ve Aile Yılmazlığı Ölçeği’nden (AYÖ) düşük puan alan toplam 24 kadınla (12 deney-12 kontrol grubu) yürütülmüştür. PTSB-SLSV, YÖ, AYÖ’den alınan puanlara göre oluşturulan deney grubuna (n=12) araştırmacı tarafından geliştirilen sekiz oturumluk TYSADP uygulanmıştır. Kontrol grubuna (n=12) ise hiçbir müdahalede bulunulmamıştır. Tüm katılımcılara program öncesi, sonrası ve iki buçuk ay ile altı aylık izlemede PTSB-SLSV, YÖ ile AYÖ uygulanmış ve programın etkisi ve kalıcılığı değerlendirilmiştir. Araştırmanın verilerinin analizinde tekrarlı ölçümler için iki yönlü ANOVA kullanılmıştır. Araştırma sonucunda TYSADP’nin kadınların travma sonrası stres ve yas düzeylerini azaltmada ve aile dayanıklılığı düzeyini artırmada anlamlı düzeyde etkili olduğu ve bu etkinin kalıcı olduğu görülmüştür. Elde edilen bulgular literatür ışığında tartışılmış ve bazı öneriler sunulmuştur.