Öğretmenlerin Bilim Merkezlerinde Öğrenmeye Yönelik Mesleki Gelişim İhtiyaçlarının Araştırılması

ÖZ

Bilim merkezleri, sağladıkları imkânlarla fen eğitiminde son yıllarda sayıları hızla artan okul dışı öğrenme alanlarındandır. Hem bilim-toplum iletişimini hem de okullardaki eğitimin kalitesini arttırmak için giderek artan önemi nedeniyle okul dışı öğrenme bağlamında yapılan araştırmaların da odak noktalarından biridir. Ancak, Türkiye’de bilim merkezlerinde bilim öğretimi alanında yapılan çalışmaların çoğunlukla bu merkezlere yapılan okul veya bireysel geziler hakkında ziyaretçi görüşleri ile sınırlı kaldığı, öğretmenlerin bilim merkezlerinde öğrenme-öğretme ile ilgili mesleki yeterlilik ve ihtiyaçlarının yeterince dikkate alınmadığı görülmektedir. Bu çalışma, TÜBİTAK 1001 programı kapsamında desteklenen BİLMER projesinin bir parçası olup, fen bilimleri ve matematik alanı öğretmenlerinin bilim merkezleri hakkındaki düşünce ve deneyimlerine ilişkin görüşleri ile bu merkezlerde öğrenmeye yönelik mesleki gelişim ihtiyaçlarını belirlemeyi amaçlayan bir durum tespit çalışmasıdır. Nicel araştırma yöntemlerinden tarama araştırması ile gerçekleştirilen bu çalışmada; veriler, ülkemizde ilk kez geliştirilen BİLMER Öğretmen Anketi ile toplanmıştır. Ankete; bilim merkezlerinin yer aldığı iller başta olmak üzere Türkiye’nin 66 farklı ilinde görev yapan 355 fen ve matematik alanı öğretmenleri katılmıştır. Elde edilen verilere göre öğretmenler çeşitli zorluklarla karşılaşsalar da bilim merkezlerine düzenlenen etkinliklerin eğitim değerinin yüksek olduğunu vurgulamakta, fakat mesleki yeterliliklerine göre yeterince eğitim almadıklarını ifade etmektedirler. Ayrıca öğretmenlerin özellikle öğretim programlarıyla bilim merkezlerindeki etkinlikleri nasıl entegre edeceklerine, bilim merkezi eğitmenleri ile nasıl işbirliği yapabileceklerine ve bilim merkezlerinde ne tür öğrenme yaklaşımlarının kullanılabileceğine dair mesleki gelişime ihtiyaç duydukları tespit edilmiştir. Bu veriler ilgili alan yazın doğrultusunda tartışılarak öğretmenlere verilecek mesleki gelişim eğitimleri ile ilgili önerilerde bulunulmuştur.