Öğretmenlerin Mesleki Gelişimlerinde Lisansüstü Eğitimin Rolü: Mezun Olmak Yeterli mi?

ÖZ

Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin mesleki gelişimlerinin desteklenmesinde lisansüstü eğitimin rolünü belirlemektir. Araştırmada nitel araştırma yöntemi işe koşulmuş ve temel nitel araştırma deseninden yararlanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Orta Karadeniz Bölgesinde bir il merkezinde görev yapan lisansüstü eğitim almış 25 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı-yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla öğretmenlerle derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Veriler MaxQda programı kullanılarak içerik analizi ile analiz edilmiştir. Araştırmanın sonuçları, öğretmenlerin en fazla kişisel ve mesleki gelişimlerini sağlamak ve akademik kariyer yapmak için lisansüstü eğitime başvurduklarını göstermektedir. Öğretmenler, lisansüstü eğitimin kendilerine meslek ve alan bilgisinin yanında bilimsel düşünme ve araştırma, iletişim, öğretim ve değerlendirme ile kuram-uygulama ilişkisi kurma becerileri kazandırdığını belirtmişlerdir. Ayrıca öğretmenler mesleklerine, öğrencilerine, eğitime ve genel olarak hayata karşı olumlu tutumlar kazandıklarını ifade etmişlerdir. Öğretmenlerin önemli bir bölümü, lisansüstü eğitimle birlikte mesleki gelişimin önemini fark ettiklerini, olayları değerlendirme yaklaşımlarında farklılaşma olduğunu, kendine güvenlerinin, doyumlarının ve performanslarının arttığını belirtmişlerdir. Öğretmenlerin tamamına yakını lisansüstü eğitim aldıktan sonra öğrencilere yaklaşımlarında olumlu yönde değişimler meydana geldiğini belirtmiştir. Öğretmenlerin önemli bir kısmı, aldıkları lisansüstü eğitimin yeni yöntem ve teknikler öğrenme ve uygulama noktasında kendilerine doğrudan katkısının olduğunu, lisansüstü eğitim almalarının ardından ölçme ve değerlendirme uygulamalarında birtakım somut değişiklikler meydana geldiğini belirtmişlerdir. Tüm bu olumlu tablonun yanında öğretmenler, lisansüstü eğitimi teşvik eden bir kariyer sisteminin bulunmaması, öğrenilenlerin çeşitli nedenlerle uygulamaya geçirilememesi gibi önemli sorun alanlarından bahsetmişlerdir. Bulgular, tek başına lisansüstü eğitim yapmış olmanın yeterli olmadığını gerek lisansüstü eğitim programlarının yapısına gerekse öğretmenlerin çalışma ortamlarına ilişkin kimi önlemlerin alınması gerektiğini göstermektedir. Araştırma sonuçlarına dayalı olarak, öğretmenlerin mesleki gelişim motivasyonlarını arttıracak bir kariyer sistemi oluşturulması, bu kariyer sisteminde alan eğitimi ve eğitim bilimleri alanlarında alınacak derecelerin öncelenmesi önerilmiştir.