İlkokuma-Yazma Öğretiminde Sözcük Tanımayı Desteklemenin Doğru Okumaya ve Okuma Hızına Etkisi

ÖZ

Bu çalışmanın amacı, Ses Esaslı Okuma Yazma Öğretimi ile ilkokuma ve yazma öğretimi sürecinin, “harflerden heceler, hecelerden sözcükler ve sözcüklerden cümleler oluşturma basamağı”nda, öğrencilerin sözcük tanımalarını desteklemenin doğru okuma ve okuma hızı başarısına etkisini incelemektir. Bu amaçla yapılan araştırmanın bağımsız değişkeni ilkokuma-yazma öğretiminde sözcük tanımayı destekleme; bağımlı değişkenleriyse doğru okuma başarısı ve okuma hızı başarısıdır. Araştırma, deneysel yöntemin eşitlenmemiş gruplararası son test desenine göre; deney grubundaki 13 ve kontrol grubundaki 14, toplamda 27 birinci sınıf öğrencisiyle yürütülmüştür. Deney grubundaki öğrencilerin sözcük tanımalarını desteklemek için şu ilkelerin temele alındığı bir girişim yapılmıştır: İlkokuma ve yazma öğretiminin amacı öğrencilerin sadece kod çözebilmeleri olmamalıdır. Bu süreçte öğrencilerin harf harf ya da heceleyerek okumaya alışmaları önlenmelidir. Sözcük tanıma süreçten ayrı düşünülmemelidir. Öğrencilerin anlam aramaya alışmaları desteklenmelidir. Morfolojik bakımdan çeşitlilik gösteren sözcükler verilerek morfolojik farkındalık desteklenmelidir. Araştırmanın her iki denencesine ilişkin bulgular, ilkokuma ve yazma öğretimi sürecinde sözcük tanımayı desteklemenin doğru okuma başarısını ve okuma hızı başarısını anlamlı düzeyde artırdığını ve bu desteğin etkisinin büyük olduğunu ortaya koymuştur. Bu sonuçlar, Ses Esaslı İlk Okuma Yazma Öğretimi sürecine ilişkin farklı uygulamalara kaynaklık ederek mevcut işleyişin niteliğinin artırılması bakımından önemlidir.